خدا به شما خيلي چيزها عطا كرده است (شیخ اسماعیل دولابی ره)

خدا به شما خيلي چيزها عطا كرده است. نيمه شب سر نمازتان مي‌توانيد يك خرده نگاه كنيد، اين طرف آن طرف و يك نشان. يك جاي پا از مقصودتان پيدا كنيد كه جاي پا آدم را به او مي‌رساند. از اين جاي پا به آن جاي پا. آن هم چه مقصودي كه مقصود فطرت تمام اهل روي زمين، اوست.

مخصوصا اگر بويي يا عطري از صفات خوب از شامه خودتان بيرون زد، اگر ديدي محبتي كه به اولادت داري انگار محبت بشري نيست و گويا اين محبت يك چيزي هم قاطي دارد، تامل كن! ان‌شاءالله كه اين معنا را خودتان درك كنيد. درون آن اراده و نيتي كه داري و با آن كار خير مي‌كني انگاري يك چيزي مثل روغن قاطي است. يك چيزي، يك ريزه عسل مثلا قاطي اين غذا كرده‌اند. اگر رسيدگي كني اين مطلب را درك مي‌كني. خدا و پيغمبر و امامان دارند در تعقل شما، در تفكري كه شما براي آخرتت داري يك چيزي قاطي مي‌كنند.

مطلب را واضح‌ نمي‌كنم تا خودت آن را بيابي. بلكه آن را نمي‌توانم واضح كنم. اگر واضح بگويم آن عالي را ناقص كرده‌ام. اگر نمي‌گويم، براي اين است، نه آنكه از شما دريغ كنم بلكه مطلب ناقص مي‌شود. خودت آن را بيابي خوب است. قشنگ با حوصله نمازت را بخوان، يك وقت مي‌بيني در نمازت كه داري حمد مي‌خواني يك نفسي در نفست قاطي است. آن نفس مال ائمه(ع) است، مال خداست، مال اميرالمومنين (ع) است. مال هر كدام كه مي‌خواهي حساب كن. آن را مال خدا حساب كن. از خدا كه بالاتر نداريم.

اگر حديثش را هم خواستي مي‌گويم تا يك وقت حرف قلنبه‌اي نزده‌ باشم و كسي كه گيج است يا ناشي است يا اطلاعات كتابي دارد نگويد اين گفته چيست و از كجاست.

حضرت صادق (ع) فرمود: "ما زلت اردد اياك نعبد و اياك نستعين حتي سمعتها من قائلها." اين يك لغت عربي است كه هر كس خوانده يك خورده سخت است كه ببينيم خدا به بنده‌اش مي‌گويد من تو را عبادت مي‌كنم تو مرا ياري كن يا بنده دارد به خدا مي‌گويد من دارم تو را عبادت مي‌كنم تو من را ياري كن؟ يك جايي است كه قاطي شده است! از اول بسم الله الرحمن الرحيم، همه صفات خدا بود. الحمدلله رب العالمين، الرحمن الرحيم، مالك يوم الدين، به اينجا كه مي‌رسد يكباره عبد و مولا با همديگر نزديك مي‌شوند. اياك نعبد و اياك نستعين.

مفسرين در كتاب‌ها اينجا كه رسيده‌اند گيج شده‌اند! آن‌قدر انواع و اقسام در اين باره حرف زده‌اند كه هر كسي درونش برود معركه است. آنها گيجي‌شان را گفته‌اند،‌ساده‌اش همين بود كه من گفتم. مثل اينكه آنجا جنس قاطي مي‌كنند. از نفس خودشان، از وفاي خودشان، از صفاي خودشان با آن عبدي كه دارد نماز مي‌خواند قاطي مي‌كنند. لذا امام صادق (ع) پرده برداشت و فرمود: "اردد اياك نعبد و اياك نستعين" يعني تكرار كردم، پي در پي گفتم اياك نعبد و اياك نستعين، اياك نعبد و اياك نستعين تا اينكه مشكوك شدم كه او دارد مي‌گويد و من مي‌شنوم يا من مي‌گويم و او مي‌شنود. حتي سمعتها من قائلها تا اينكه شنيدم قائلش خودش گفت اياك نعبد و اياك نستعين يعني شنيدم اويي كه آن آيه را از اول ايجاد كرد و به پيغمبر (ص) فرستاد، خودش گفت اياك نعبد و اياك نستعين. اين بيان را اماممان فرمود.

حضرت امير (ع) هم در خطبه‌اي (خطبه 222) شرح داده است كه وقتي تعقل و تفكر مي‌كنند خداوند در ذات فكرشان دخالت مي‌كند.

آن لحظه‌اي كه آن گمشده را پيدا مي‌كني، آن ذاتت كه او را نمي‌بيني، اين آن است. وقتي مي‌روي از فكرت استفاده كني او مي‌آيد و كمك مي‌كند. مخفيانه مي‌گويي اينجاست. شما به خيالت خودت فكر كردي و پيدا كردي. مي‌گويي بله! اينجاست. من هم همين‌طور. در حالي كه او پنهاني در فكر من آمد. خيلي مخفي است، زيرا او خداست، همه جا هست. الان كه ديده نمي‌شود همان مخفي بودن اوست. نه اينكه مخفيانه بيايد بلكه خيلي هم علني است. اينجاها و همه جا پر از خداست. هيچ سر سوزني، هيچ جايي از او خالي نيست. گفت پس ما چه هستيم كه اينجا نشسته‌ايم؟! گفت نمي‌دانم! يك سر سوزن، نه در آسمان، نه در زمين،‌نه در جهنم، نه در بهشت،‌هيچ جا خالي نيست! همه جا خداست "مع كل شيء" منتها مخلوط نيست! ما كجاييم؟ گفت نمي‌دانم! اين از تمامي وجودمان كه اينجا دور همديگر نشسته‌ايم، چه برسد به تعقل و تفكر و آثارمان. آيا آنها قاطي نداشته باشند؟