افطار دادن در ماه رمضان

ماه رمضان، ماه مهمانی خدا فرا رسیده است و تمامی بندگان بر سفره پهناور الهی دعوت شده‌اند. در این میان ماه رمضان فرصتی است برای نو شدن و تمسک جستن به ریسمان عفو الهی. چه خوب است در کنار خودداری نمودن از خوردن و آشامیدن، خویشتن را از تمایلات نفسانی بازداشته و مزین به اخلاق شایسته نماییم. برای رسیدن به این هدف بهترین راه آگاهی از سیره و سخنان معصومین (علیه السلام) می‌باشد.
 
 
 
یکی از مواردی که در این ماه بسیار بدان سفارش شده است مهمانی دادن می‌باشد. ارزش و جایگاه مهمانی دادن به حدی است که از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است: «لا خیر فیمن لا یضیف»[1] و یا آنکه فرموده‌اند: «الضیف دلیل الجنّة».[2]
پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای آنکه مردم را تشویق به مهمانی دادن نمایند و ترس از مشکلات اقتصادی را از آنان دور سازند نوید می‌دهند که «هیچ مهمانی بر قومی داخل نمی‌شود مگر آنکه روزی او در آغوشش است»[3] و یا در جای دیگر فرموده‌اند «چون مهمانی بر قومی وارد شود روزی با او از آسمان نازل می‌شود و چون چیزی می‌خورد خدا گناهان آن قوم را می‌آمرزد»[4].
 
 
 
 
 
 
ارزش مهمانی دادن زمانی بالاتر خواهد رفت که میزبان آن را هدیه‌ای از جانب خداوند برای برطرف نمودن گناهانش تلقی نماید[5] و از دیدار وی مسرور گردد. امیرمۆمنان علی (علیه السلام) در این باره فرموده‌اند: «هیچ مۆمنى نیست كه صداى پاى مهمان را بشنود و خوشحال شود جز اینكه گناهان او آمرزیده شود اگر چه بین آسمان و زمین مطبق باشد».[6] چنین شخصی در روز قیامت بسان ماه شب چهارده می‌درخشد و به راحتی وارد بهشت خواهد شد.[7]
 
 
حال در این میان آن‌هایی خسران می‌بینند که این پاداش عظیم را با ریا، خودنمایی، غیبت، اسراف، تهمت و ... تباه سازند.
در ضیافت این امور سزاوار است مراعات گردد: از روى قصد قربت و اقتداء به سنّت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) و نزدیک ساختن دل‌ها و ادخال سرور در قلوب مۆمنین باشد، به قصد ریا و مفاخرت و مباهات نباشد، فقراء، اهل تقوى و اهل علم را مقدّم بدارد، در دعوت خویشان و همسایگان کوتاهی نکند، در دادن طعام تعجیل كند، به مقدار كفایت غذا باشد كه كم‌تر از مقدار كفایت، نقص در مروت و بیش‌ترش تضییع است، با صورت باز و كلام نیكو اكرام از مهمان كند و از وى استقبال و مشایعت نماید و در بهترین مكان او را جاى دهد.
 
 
نکته مهم آن است که مهمانی دادن در روزگار کنونی کم‌رنگ‌تر از گذشته شده است. چرا که تجملات بیهوده و دوری از سادگی و چشم و هم‌چشمی‌های بی‌مورد در کنار فشارهای اقتصادی انگیزه مهمانی دادن و مهمانی رفتن را از افراد گرفته است. بسیاری از افراد فلسفه مهمانی دادن را فراموش کرده‌اند. از یاد برده‌اند که هدف از ضیافت اطلاع از احوال یکدیگر، شاد کردن دل دیگران، همدردی و همدلی و در صورت نیاز کمک به یکدیگر می‌باشد. در مجالس کنونی خنده‌ها و شادی‌های با هم بودن جایشان را به سفره‌های رنگارنگ، تعارفات و تشریفات بی‌جا داده‌اند. جای صحبت‌های خودمانی را گوشه و کنایه‌ها و تعریف‌های بی‌مورد و چاپلوسی‌ها گرفته است.
 
 
نتیجه :
 بسیاری از ترس حرف و حدیث‌های اطرافیان و برخی به دلیل مخارج بیش اندازه؛ از مهمانی دادن دوری می‌کنند و دیدارهای هفتگی جایشان را به دورهم‌نشینی‌های سالیانه می‌دهد و حسرت روزهای خوش با هم بودن را در دل باقی می‌گذارد. چه خوب است که به سنت پیامبر عزیزمان برگردیم و به دور از چشم و هم چشمی ها با هم بودن را ارج بنهیم و سفره های دل هایمان را به کنار هم بودن رنگین کنیم .
 
 
 
پی نوشت ها :
[1]. نهج الفصاحة، ص 676، ح 2495: کسی که مهمانی نکند هیچ خیری در او نیست.
[2]. جامع الأخبار، 136: مهمان راهنماى بهشت است.
[3]. الجعفریات، ص153 و 154: َخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدٌ حَدَّثَنِی مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):‏ «مَا مِنْ ضَیْفٍ حَلَّ بِقَوْمٍ إِلَّا وَ رِزْقُهُ فِی‏ حَجْرِهِ».
[4]. الكافی، ج ‏6، ص 284، ح 1: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَیْنِ الْفَارِسِیِّ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ حَفْصٍ الْبَصْرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):‏ «إِنَّ الضَّیْفَ إِذَا جَاءَ فَنَزَلَ بِالْقَوْمِ جَاءَ بِرِزْقِهِ مَعَهُ مِنَ السَّمَاءِ فَإِذَا أَكَلَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ بِنُزُولِهِ عَلَیْهِمْ».
[5]. جامع الأخبار، 136: قَالَ النَّبِیُّ (ص): «إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ خَیْراً أَهْدَى إِلَیْهِمْ هَدِیَّةً قَالُوا وَ مَا تِلْكَ الْهَدِیَّةُ قَالَ الضَّیْفُ یَنْزِلُ بِرِزْقِهِ وَ یَرْتَحِلُ بِذُنُوبِ أَهْلِ الْبَیْتِ». اگر خداوند بهترین‌ها را برای قومی بخواهد به سویشان هدیه می‌فرستد. پرسیدند: آن هدیه چیست؟ فرمود: مهمان با رزقش فرود می‌آید و با گناهان اهل خانه كوچ می‌كند.
[6]. بحار الأنوار، ج‏72، 460: وَ عَنْ أَمِیرِ الْمُۆْمِنِینَ (ع) قَالَ: «مَا مِنْ مُۆْمِنٍ یَسْمَعُ بِهَمْسِ الضَّیْفِ وَ فَرِحَ بِذَلِكَ إِلَّا غُفِرَتْ لَهُ خَطَایَاهُ وَ إِنْ كَانَ مُطْبِقَةً بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ».
[7]. بحار الأنوار ، ج‏72، 461: وَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ ضَمِیرٍ عَنْ أَمِیرِ الْمُۆْمِنِینَ (ع) قَالَ: «مَا مِنْ مُۆْمِنٍ یُحِبُّ الضَّیْفَ إِلَّا وَ یَقُومُ مِنْ قَبْرِهِ وَ وَجْهُهُ كَالْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ ... لَا سَبِیلَ لَهُ إِلَّا أَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ». هیچ مۆمنى مهمان را دوست ندارد جز اینكه از قبرش بپا خیزد در حالتى كه صورت او مانند ماه شب چهارده باشد ... تا اینكه میفرماید چاره نیست جز اینكه داخل بهشت شود.

 

مصدر: www.tebyan.com