همه ما مفت خوریم، کلامی از شیخ زنده حاج اسماعیل دولابی

عارف بالله شیخ اسماعیل دولابی

در دستگاه آخرت حکمایی هستند که با نفس ما را زنده می کنند. اصلا ائمه ما (ع) و بزرگان ما که نمی آمدند با دکتری کردن ما را حیات بدهند. یک نگاه می کردند و ما را حیات می دادند. زیرا کار خدا و ائمه (ع) شرط ندارد. این مائیم که اگر بخواهیم یک کاری بکنیم شرایط لازم دارد. می خواهم خانه بسازم پول لازم دارد، می خواهم بهشت بروم این کار لوازمات بهشتی می خواهد، باید آنها را تهیه کنم. من برای هر کاری که بخواهم انجام بدهم یک لوازماتی باید تهیه کنم خدا چطور؟ خدا لوازمات احتیاج ندارد. اگر من خود را در اختیار او قرار دهم او همچون برق کار را تمام می کند. ((إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ))*. تا خدا فرمود ((باش)) هست، در یک چشم به هم زدن.

لذا ما از خدا مفت خوریم. من سلیقه خودم را می گویم. شما هم همین جورید. این را می گویم تا رویتان به این کار باز شود و در خلوتتان بدانید که مفت خورید. کسی از کارکردن چیزی گیرش نیامده است. این را به شما می گویم. البته خدا آنهایی را هم که اهل کار بودند محروم نکرده است و یک چیزی به آنها داده است اما آنها خیلی معطل شدند. اقلش اینست که معطل کارهایی شدند که رفته بودند انجام دهند اما شما را می شناسم که هم کم حوصله اید و هم همسر و اولاد دارید. هرچه می توانید از آن مفت ها دست بزنید. بگویید ((خدایا از فضلت به ما عطا کن. ما وسایل عدلت را نداریم. الهنا عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک)). فضل یعنی مفت! یعنی مفت مفت. ((حتی اگر شعور هم ندارم که این مفت را بگیرم آن شعورش را هم روی مفت دادنت بده)). می توانی با خدای خودت این جور صحبت کنی. ((الهنا عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک)). با عدلت با ما معامله نکن. من وسائلش را ندارم.

عدل یعنی اگر بهشت می خواهی بروی باید وسایل آن را داشته باشی. اگر می خواهی پیش خدا نزدیک شوی باید وسایلش جور باشد. عقلت درست باشد و مانند اینها...، فضل خیلی زیباست. زیرا دهنده اش خود اوست. سازنده اش خود اوست. اصلا او می خواهد بدون عمل چیز بدهد. نمی خواهد مزد بدهد. مزد را به اندازه کار می دهند. فضل چطور؟ قاعده فضل اینست که صاحبش حد آن را با شئون خودش بسنجد. تفضل به فاضلیت فضل کننده مربوط است نه به من. شنیدی چه شد؟ وقتی شما چیزی می دهید اندازه آن به کرم شما موکول است، نه به من. کرم شما هرچه هست آن را می دهی. خدای مهربان وقتی که به کسی تفضل می کند، آن را مناسب آقایی خودش قرار می دهد. اگر بخواهد مزد بدهد مناسب کاری که من کردم می دهد. لذا ما دیدیم و حساب کردیم و پدران ما و علمای سابق حساب کردند و دیدند کار ما با عدل سامان نمی گیرد. پیغمبرمان (ص) هم در دعا عرض کرد: ((الهنا عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک یا کریم))، نام کریم را هم آورده است.

* فرمان او هرگاه چیزی را اراده کند، پس می گوید: باش و آن می شود. سوره یس، آیه 82

تهیه و تنظیم: گروه فرهنگ و ادب سایت مرکز اسلامی امام علی (ع) - استکهلم