آئین نامه مسابقات قرآن کریم در مرکز اسلامی امام علی (ع) - استکهلم
آئین نامه مسابقات قرآن کریم در مرکز اسلامی امام علی (ع) - استکهلم
كليات (ملاک نمره گذاری)
1. امتيازات به شرح زير محاسبه می گردد:
الف) رشته قرائت «تحقيق » : ب) رشته حفظ كل:
• تجويد 35 امتياز • صحت حفظ 200 امتياز
• وقف و ابتدا 15 امتياز • تجويد 35 امتیاز
• صوت 20 امتياز • وقف و ابتدا 15 امتياز
• لحن 30 امتياز • صوت 20 امتیاز
• لحن 30 امتیاز
2. در صورت به تساوي رسيدن دو يا بيش از دو نفر از متسابقين در جمع امتيازات، اولويت در رشته قرائت تحقيق به ترتيب: تجويد، لحن، وقف و ابتدا و صوت و در رشته‌هاي حفظ به ترتيب: صحت حفظ، تجويد ، وقف و ابتدا ، صوت و لحن.
3. مبناي مسابقات حفظ و قرائت قرآن كريم، روایت حفص از عاصم می باشد ودرصورتیکه یکی از متسابقین بخواهد به روایت دیگری تلاوت کند بایستی قبل از تعیین قرعه نوبت تلاوت روايت مربوط را به هيئت داوری اعلام نماید .
4. شركت‌كنندگان به محض حضور در جايگاه و اعلام رئيس هيأت داوران، به قرائت يا پاسخگويي به سؤالات خواهند پرداخت و عدم حضور متسابق با فاصله زماني حداکثر یک نفر، موجب حذف وي خواهد شد.
5. مسابقات دردو رشته حفظ كل و قرائت تحقيق قرآن كريم درسه مرحله مقدماتي، نیمه نهائی و نهايي برگزار مي‌شود.
تبصره: 30% امتياز كل مرحله نیمه نهائی با 70% امتياز كل مرحله نهايي جمع شده و ملاك رتبه بندي مي باشد.
6. وجود مغايرت بيش از 5% در رشته صحت حفظ و 10% در امتيازات ساير رشته‌ها در بين داوران قابل رسيدگي در هيئت نظارت مي‌باشد.
7. کنترل مصحف مورد استفاده در جایگاه و مصحف مورد استفاده داوران، برعهده‌ی رئیس هيئت داوران می‌باشد.
8. تصميم‌گيري هيأت داوران و ستاد برگزاري مسابقات، درباره مطالب پيش‌بيني نشده، با رعايت اصول حاكم بر آيين‌نامه، نافذ مي‌باشد.
كليات رشته قرائت تحقيق
مرحله مقدماتی
* آيات قرائت هر قاري به قيد قرعه درشب قبل تعيين و به اواعلام مي‌گردد.
* نوبت تلاوت هر قاری در مراسمي قبل از شروع مسابقات تعیین و به او اعلام می گردد.
* در مرحله مقدماتي، قاری حدوداً 6 سطراز مصحف تعيين شده را درجايگاه را تلاوت خواهد نمود .
تبصره : ملاك قرائت، مصحف عثمان طه ( يك صفحه 15 سطري ) مي‌باشد .
* حداقل امتياز متسابقيني كه در ارائه قرائت ( تحقيق ) خود ضعيف باشند، بدين شرح است :
* تجويد 10 * وقف و ابتدا 5 * صوت 7 * لحن 10
* حداکثر نیمی از قاریان مرحله مقدماتی که بالاترین نمره را کسب نمایند در مرحله نیمه نهائی مجوز حضور خواهند داشت.
مرحله نیمه نهائی (در صورت برگزاری)
* آيات قرائت هر قاري به قيد قرعه درشب قبل تعيين و به اواعلام مي‌گردد.
* نوبت تلاوت هر قاری در مراسمي قبل از شروع مسابقات تعیین و به او اعلام می گردد.
* در مرحله نیمه نهائی، قاری حدوداً 10 سطراز مصحف تعيين شده را درجايگاه تلاوت خواهد نمود .
تبصره : ملاك قرائت، مصحف عثمان طه ( يك صفحه 15 سطري ) مي‌باشد .
مرحله نهایی
* پنج نفر از قاریانی که در مرحله مقدماتی حائز بالاترین نمره باشند، به مرحله نهایی راه خواهند یافت.
* افزايش تعدادقاریانی که جهت تلاوت در مرحله نهایی دعوت مي شوند، در موارد خاص با نظر هيأت داوران و تصویب ستاد برگزاری مسابقات صورت مي پذيرد.
* به قاریان راه یافته به مرحله نهایی رشته قرائت تحقیق، از شب قبل، سه قطعه ( با تعيين از سوي هيأت داوران ) جهت تلاوت اعلام می گردد و ايشان در انتخاب يكي از قطعات مخيّر مي‌باشند.
* قاری در مرحله نهايي حدود 20 سطر را تلاوت خواهد نمود .
تبصره : بدیهی است تعيين نوبت تلاوت در مرحلۀ نهایی نیز به قید قرعه مي باشد.
كليات رشته حفظ کل قرآن كريم
مرحله مقدماتی
1. در اين مرحله كه در 2 بخش برگزار مي شود ، جمعاً 5 سئوال از حافظ پرسيده مي شود
( 3 سئوال در بخش اوّل و 2 سئوال در بخش دوم )
2. مجموع امتيازات نهايي حافظ در مرحله مقدماتي300 نمره مي باشد .
تبصره1 : سه سؤال بخش اول(نوبت صبح) فقط از صحت حفظ ومجموعا 100 امتياز مي باشد . ( .بدون در نظر گرفتن تجويد ، وقف وابتدا ، صوت و لحن )
تبصره 2 : دو سؤال بخش دوم( نوبت عصر) با در نظر گرفتن تجويد ، وقف وابتدا ، صوت ، لحن و صحت حفظ ، مجموعا 200 امتياز مي باشد . ( 100 امتياز صحت قرائت و 100 امتياز صحت حفظ )
بخش اول:
1 .اين بخش در نوبت صبح و در محل ويژه اي با حضور رئيس هيأت داوران و داوران محترم رشته حفظ ونماينده هيأت نظارت برگزار مي گردد.
2 . میزان ارائه محفوظات در این بخش از هر10 جزء قرآن یک سئوال ، شامل يك صفحه كامل است.(جمعاً 3 سئوال )
1/2ـ ملاك قرائت، مصحف عثمان طه ( يك صفحه 15 سطري ) مي باشد.
2/2 ـ در این بخش، فقط نمره صحت حفظ منظور می‌گردد.
3. كسب حداقل 70 نمره از 100 در بخش اول مسابقات حفظ كل ، جهت راه يابي به بخش دوم ضروري مي باشد .
بخش دوم :
4 .این بخش در نوبت عصر و در محل برگزاری مسابقات و با حضور كليه اعضاء هيئت محترم داوران ، برگزار می گردد.
1/4. میزان ارایه محفوظات، دراین مرحله دو سئوال از کل قرآن کریم است كه حافظ محترم بایستی یک صفحه از قرآن کریم را تلاوت کند . ( 15 سطر )
2/4. برای این سئوال علاوه بر نمره صحت حفظ ، ساير امتيازات نيز توسط داوران محترم تجوید، وقف و ابتدا ، صوت و لحن ( بر مبناي بارم امتيازات قرائت ) منظور می‌گردد.
مرحله نهايي :
5. پنج نفر از حافظان که در مرحله مقدماتی حائز بالاترین نمره باشند، به مرحله نهایی راه خواهند یافت.
1/5 ـ افزايش در تعداد حافظان که جهت تلاوت در مرحله نهایی دعوت مي شوند در موارد خاص با نظر هيأت داوران و تصویب ستاد برگزاری صورت مي‌پذيرد .
2/5 ـ ميزان ارائه محفوظات در مرحله نهايي از هر 10 جزء قرآن كريم يك سئوال ( جمعاً 3 سئوال ) مي‌باشد.
3/5 ـ در اين مرحله تمامي منتخبين به سئوالهاي يكسان كه از سوي هيأت داوران تعيين مي شود
( به روش حضور در قرنطينه پاسخ مي دهند).
6. داوران رشته صحت حفظ (چه در هدايت و چه در داوري) حافظ كل قرآن كريم مي باشند.
7. اشتباهات در حركات، حروف و كلمات ( مواردي مانند وصل به سكون يا وقف به حركت، اشباع يا عدم اشباع كلمات خاص، تبديل حركات كوتاه به كشيده و بالعكس ) فقط توسط داوران رشته صحت حفظ كسر امتيار مي شود.
8. پريدن آب در گلو، سكسكه و نظاير آن فقط توسط داور رشته صحت حفظ كسر امتياز می‌شود.
9. تكرار آيات يا قسمتي از آن و هم چنين مكث بيش از حد از سوي حافظ، فقط در بخش صحت حفظ كسر امتياز مي‌گردد و داوران رشته وقف و ابتدا و لحن امتيازي كسر نمي كنند.
تبصره : داوران وقف و ابتدا در رشته حفظ، فقط در مواردي كه حافظ به صورت اختياري محلي را براي وقف و ابتدا انتخاب مي‌نمايد، از او كسر امتياز مي‌نمايند و در مواردي كه حافظ به دليل فراموشي، وقف يا مكث نموده، و يا براي تصحيح قسمتي كه اشتباه تلاوت شده، ابتدا مي‌نمايد ، امتيازي كسر نمي كنند.
10. حداقل امتياز متسابقين كه در ارائه محفوظات خود ضعيف مي باشند، بدين شرح است:
* صحت حفظ 30 * تجويد 10 * وقف و ابتدا 5 * صوت 7 * لحن 10
هدايت حفاظ:
11. لازم است عبارت ابتدايي هر سؤال به ميزاني كه براي حافظ قابل تشخيص باشد توسط راهنماي حفاظ تلاوت گردد.
12. در اشتباهات مربوط به كلمه ،كلمات و آيات، داور راهنما تنها يك بار تذكر داده و در صورت عدم تصحيح توسط حافظ، آن مورد را تصحيح نموده و حداكثر امتياز آن بخش را از حافظ كسر مي‌نمايد.
13. براي تذكر اشتباهات حافظ در كلمه و عبارت، راهنماي حفاظ، تا قبل از كلمه يا عبارت اشتباه را تلاوت مي‌نمايد.
14. در صورت مكث حافظ، راهنماي حفاظ نبايد عبارت قبل از مكث را تلاوت نمايد و در صورت تكرار توسط راهنماي حفاظ، در قسمت تكرار، كسر امتياز خواهد شد.
15. چنانچه حافظ در اثناي تلاوت هر سؤال بيش از 20 امتياز را از دست دهد تلاوت او قطع شده و امتياز مربوط به صحت حفظ آن سؤال، به طور كامل از وي كسر خواهد شد.
تجويد
(35 امتياز)
اين بخش شامل دو قسمت: «تجويد قرائت» که 28 امتیاز و برای «فصاحت قرائت» 7 امتیاز منظور شده است.
الف) تجويد قرائت
موارد كسر 3 امتياز:
1. حذف، اضافه و تبديل نمودن صداها به يك‌ديگر؛ مانند: تبديل فتحه به كسره.
2. تبديل صداهاي كوتاه به صداهاي كشيده و بالعكس، هم‌چنين خطا در صلۀ هاء ضمير؛ مانند: تبديل «آتاهم» به «اَتاهم»، «جاءو» به «جاءُ» و «مِنهُ» به «مِنهو».
3. مشدد خواندن حرف غيرمشدد يابالعكس ، حذف و اضافه نمودن تنوين.
تبصره 1: اختلال در تشديد به تشخيص داور حداكثر تا 2 امتياز كسر خواهد شد.
4. وصل به سكون و وقف به حركت، رعايت نكردن وقف به اسكان يا ابدال.
5. حذف يا اضافه نمودن حرف.
6. حذف، اضافه نمودن يا جا به جا خواندن كلمه.
تبصره 2: چنانچه قاري بيش از يك كلمه (اعم از عبارت، آيه يا سطر) را حذف يا اضافه نمايد موجب كسر 4 امتياز خواهد شد.
تبصره 3: چنانچه قاري كمتر از حد تعيين‌شده تلاوت نمايد، به ازاي هر سطر 3 امتياز كسر مي‌شود و چنانچه بيش از حد تعيين شده تلاوت كند، به ازاي هر سطر 2 امتياز كسر مي‌شود. در هر حال حداكثر كسر امتياز اين تبصره 4 امتياز است.
تبصره 4: در تمام موارد مذكور، در صورت اصلاح پيش از تجديد نفس، فقط 1 امتياز كسر مي‌شود.
تبصره 5: تكرار يك خطا در تمام موارد مذكور، موجب كسر مجدد امتياز به همان ميزان خواهد شد.
تبصره 6: در رشته‌هاي حفظ از هيچ كدام از بندهاي 1 تا 6 مذكور و تبصره‌هاي آن، امتيازي توسط داور تجويد كسر نمي‌شود.
موارد كسر 2 امتياز:
7. تبديل كامل مخارج حروف يا صفات مميّز؛ مانند: تبديل «س» به «ث» يا «ط» به «ت» و نظاير آن.
تبصره 8: در صورت اداي ناقص موارد بند 7 حداكثر 1 امتياز كسر خواهد شد.
تبصره 9: در صورت اصلاح فوري بدون تجديد نفس، 1 امتياز و در صورت تكرار غلط، 2 امتياز ديگر كسر خواهد شد و نهايتاً سقف كسر امتياز براي هر حرف 4 امتياز خواهد بود.
موارد كسر 1 امتياز:
8 .عدم رعايت هر يك از نكات و قواعد تجويدي؛
مانند: شدت، رخوت، قلقله، لين، تفخيم، ترقيق، اظهار، ادغام، اقلاب، اخفاء، غنّه، مد، اماله، تسهيل، سكت و نظاير آن.
تبصره 10: در صورت اجتماع بيش از يك قاعده در يك مورد، هر كدام جداگانه محاسبه مي‌گردد؛
مانند: مستعلي نمودن الف مدي و مد آن در كلمه «قآئل».
تبصره 11: رعايت ناقص موارد يادشده از جمله توازن مقدار غنّه‌ها و مدها، كيفيت اخفاء و ساير قواعد در هر مورد، با توجه به ميزان نقص موجب كسر 5/0 تا 75/0 امتياز خواهد شد.
تبصره 12: در صورت تكرار هر يك از موارد فوق، به ازاي هر مورد و براي هرحرف، حداكثر 3 امتياز كسر خواهد شد. به عنوان مثال عدم رعايت مكرّر قلقله در هر يكي از حروف آن، به طور جداگانه موجب كسر امتياز تا سقف 3 نمره براي آن حرف خواهد شد.
9. تداخل غيرمتعارف يا افراط در تلفظ دو حرف مجاور بنا به تشخيص داور؛
مانند: تداخل تلفظ «ع» در«م» در كلمه «يعملون» يا تداخل تلفظ «ع» در «ل» در كلمۀ «نعلن».
3. اختلال‌های ناخواسته در تلفظ الفاظ قرآن از جمله لکنت، تپق، آب‌جستگی در گلو موجب کسر 1 امتیاز می‌شود.
تبصره 13: در صورت عدم اصلاح، طبق موارد مذكور در آيين‌نامه، متناسب با نوع خطاي حاصله، از امتياز كسر خواهد شد؛ مانند اين‌كه در اثر تپق، حركتي تغيير كند يا حرفي به حرف ديگر تبديل شود.
ب) فصاحت قرائت :
10. منظور از فصاحت در قرائت قرآن كريم، تلفظ واضح حروف و حركات بر اساس لهجه خالص عربي، بدون تكلف و به دور از گنگي و نامفهومي مي‌باشد.
موارد كسر امتياز:
11.اختلال كلي و عمومي در تلفظ ممتاز و روان حروف از حيث:
• مخارج، صفات و احكام حروف
• تكلف يا سستي در رعايت مخارج، صفات و احكام حروف
• زيادت و نقصان در مكث بر حروف ساكن و مشدد و در تكيه‌ها حداكثر 3 امتياز
12. اختلال در تلفظ ممتاز حركات كوتاه و كشيده، نقص در كيفيت تلفظ حركات بر اساس لهجه فصيح عربي از جمله لزوم تبعيت تمام حركات از تفخيم و ترقيق حرف مربوط و نيز نقصان و زيادت در كشش صداهاي كوتاه و كشيده حداكثر 3 امتياز
13. اختلال در سرعت متناسب اداي حروف و حركات در طول تلاوت (تند و كند خواندن يا اِسراع و اِبطاء برخي از كلمات و عبارات و عدم رعايت توازن سرعت اداي حروف و حركات در طول تلاوت كه در مجموع موجب خلل در كيفيت «ترتيل» تلاوت مي‌گردد) حداكثر 1 امتياز
نكته: در بند 11 كسر امتياز به طور كلي و در بندهاي 12 و 13، كسر امتياز به طور موردي و به ازاي هر مورد اختلال 25/0 امتياز كسر مي‌گردد.
وقف و ابتدا (15 امتياز)
تذکر: سقف نمره امتیاز 14 بوده و 1 امتیاز برای رعایت بهترین موارد وقف، ابتدا و وصل در تلاوت و همچنین اجتناب از تکلف و داشتن طول نفس قابل قبول منظور می‌گردد.
1. عبور از عبارات كامل چنانچه موجب ايهام خلاف مراد يا در هم ريختگي معنا گردد، موجب كسر 5/1 امتياز مي‌شود (وقف لازم)؛ مانند: عبور از عبارت «فآمن له لوط» و وصل آن به «و قال اني مهاجر الي ربي» (عنكبوت: 26) و عبور از عبارت «فلايحزنك قولهم» و وصل آن به «انا نعلم ما يسرون و ما يعلنون» (يس: 76).
2. عبور از عبارات كاملي كه اولويت وقف دارد، حسب مورد چنانچه موجب ايهام ضعيف شود، موجب كسر 5/0 تا 1 امتياز مي‌شود؛ مانند: عبور از عبارت «انك لرسول الله» و وصل آن به «و الله يعلم انك لرسوله» (منافقون: 1) و عبور از عبارت «غر هؤلاء دينهم» و وصل آن به «و من يتوكل علي الله» (انفال: 49).
3. عبور از محل وقف بيان ـ كه مصداق وقف حسن باشد ـ حسب مورد، موجب كسر 5/0 تا 1 امتياز مي‌شود؛ مانند: عبور از عبارت «فلها النصف» و وصل آن به «و لابويه لكل واحد» (نساء: 11) و عبور از عبارت «و تعزروه و توقروه» و وصل آن به «و تسبحوه بكره» (فتح: 9) بنا بر يك نظر تفسيري.
4. وقف بر عباراتي كه كمال معناي آنها در جملات بعدي يافت مي‌گردد، جايز بوده و ابتدا از مابعد آنها صحيح است ولي چنانچه حسب مورد، اولويت وقف يا وصل وجود داشته باشد، ترك اين اولويت موجب كسر 5/0 امتياز مي‌گردد.
1: در مورد ابتدا از مابعد وقف مرخص، امتيازي كسر نمي‌شود.
5. وقف يا ابتداي قبيح ناقص موجب كسر 1 امتياز مي‌شود.
6. وقف يا ابتداي قبيح مغير معنا موجب كسر 2 امتياز مي‌شود.
7. وقف يا ابتداي اقبح(كفران) موجب كسر 3 امتياز مي‌شود.
تبصره 2: در صورتي كه قاري به لحاظ بي‌توجهي، از محل وقف مناسب عبور كرده و در محل با اولويت وقف كمتر، وقف قبيح يا اقبح وقف نمايد ـ و لو به خاطر كمبود نفس باشد ـ وقف او اضطراري محسوب نشده و مطابق بندهاي 5، 6 و 7 امتياز كسر مي‌شود.
8. در مورد وقف اضطراري به دليل عطسه، سرفه و كمي نفس (غير از تبصره فوق) امتيازي كسر نمي‌شود.
9. نفس كشيدن در غير محل وقف (نفس مخفي يا آشكار) موجب كسر 3 امتياز در هر مورد مي‌شود.
10. اگر چه وقف بر فواصل آيات معمولاً جايز است، ولي چنانچه وصل فواصل آيات حسب مورد،
ضروري باشد، براي ارزشيابي و سنجش دانش متسابقين، در مورد وقف يا ابتداي ناقص 5/0 امتياز، وقف
يا ابتداي مغير معنا 1 امتياز و وقف يا ابتداي اقبح 5/1 امتياز كسر مي‌شود.
تبصره 3: در مواردي كه در چند آيه متوالي، ابتدا از آغاز آيه‌اي ناقص، مغير معنا يا اقبح باشد ولي امكان ابتداي صحيح براي قاري وجود نداشته باشد، ابتدا از آغاز آيات موجب كسر امتياز نمي‌شود؛ مانند آيات 33 تا 38 سوره مؤمنون.
11. عبور از فواصل آيات:
• چنانچه معناي نامناسب ايجاد كند، موجب كسر 1 امتياز مي‌شود.
• چنانچه مغير معنا باشد، موجب كسر 2 امتياز مي‌شود.
• چنانچه معناي كفرآميز ايجاد كند، موجب كسر 3 امتياز مي‌شود.
12. چنانچه قاري از محل وقف قوي عبور كرده و در محل ضعيف وقف نمايد، عدول محسوب مي‌شود و در هر مورد 5/0 تا 1 امتياز كسر مي‌گردد.
13. تكرار بدون دليل هر بخش از آيه در يك نفس موجب كسر 5/0 امتياز مي‌شود.
تبصره 4: اگر تكرار براي اصلاح لحن جلي (از قبيل اغلاط اعرابي) باشد، موجب كسر امتياز نخواهد شد.
تبصره 5: اين بند در خصوص مسابقات رشته‌هاي حفظ از سوي داوران وقف و ابتدا اعمال نخواهد شد.
تبصره 6: داور وقف وابتدا براي هر يك از سؤالات حافظ، نمره كامل را به صورت جداگانه منظور نموده و نمره نهايي حافظ در اين بخش معدل نمرات مذكور خواهد بود
صوت (20 امتياز )
الف) ضوابط و معيار‌ها:
1. طنین 5 امتیاز
زیبایی، دلپذیر بودن، ملاحت و تأثیر صوت در مستمع در تمام حالات و طبقات صوت از معيارهاي مثبت است.
خيشومي بودن نامطلوب، زنگ نازيبا، خف شديد يا ته‌چاهي، گرفتگي و خش نامطلوب دايمي از معيارهاي منفي اين بند مي‌باشد.
2. انعطاف 4 امتیاز
سلامت و كيفيت انتقال‌ها در تمام طبقات صوت مورد نظر است.
تبصره 1: امتياز اين بند در رشته حفظ 5 امتياز است.
3. مساحت 5 امتیاز
سلامت آن در تمام حالات و طبقات مورد نظر است و امتياز آن به شرح زير تقسيم مي‌شود:
3-1- از درجه شروع تا يك اكتاو معادل 5/1 امتياز
3-2- از درجه شروع تا 5/1 اكتاو معادل 3 امتياز
3-3- از درجه شروع تا دو اكتاو معادل 5 امتياز
تبصره 2: امتياز اين بند در رشته حفظ 3 امتياز است.
4. شدت (قوت) 2 امتیاز
در ارزیابی شدت، توجه به پتانسيل ذاتيصدا فارغ از عوامل تقويت‌كننده صوت (مانند آمپلي‌فاير و ...) مورد تأکید می‌باشد.
تبصره 3: امتياز اين بند در رشته حفظ 3 امتياز است.
5. تحریر 2 امتیاز
در این بند مواردی مانند: نوع، سرعت اجرا و قدرت کنترل تحریرها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. امتیاز این بند باید با توجه به میزان استفاده از تحریرها در مجموعه تلاوت براي قاري درج گردد.
6. استفاده مطلوب و هنرمندانه از صوت 2 امتیاز
ب) موارد کسر امتیاز:
7. اضطراب، لرزش، خش، گرفتگی، رگه‌دار شدن دايمی و مقطعی، خلط، جیغ، خروسی شدن، پرش یا ناله در هنگام وقف، شهیق و زفیر و هرمورد اشکال صوتی از این قبیل، مشمول اين بند مي‌گردد و بسته به تشخیص داور براي هر مورد از 5/0 تا 1 امتیاز منفي در نظر گرفته مي‌شود.
تذکر 1: خروج از ردیف صدا (ناکوکی) و نامطلوب بودن تحريرها از مواردي است كه در بخش لحن كسر خواهد شد.
تذکر 2: کم و زیاد شدن و افت قدرت صدا به صورت غیر‌متعارف و نازیبا با استفاده از ولوم مذكور در بند 6 فرق داشته و موجب كسر امتياز بسته به نظر داور از 5/0 تا1 امتياز مي‌باشد.
تذکر 3: در مواردی که اشکال ایجاد شده از ابتدا تا انتهاي تلاوت ادامه داشته باشد حداکثر تا سقف 2 امتیاز در آن مورد خاص کسر خواهد شد.
* داور صوت براي هر يك از سؤالات حافظ، نمره كامل را به صورت جداگانه منظور نموده و نمره نهايي حافظ در اين بخش معدل نمرات مذكور خواهد بود.
لحن (30 امتياز)
الف ) ضوابط و معيار‌ها: رشتۀ قرائت (تحقیق) رشتۀ حفظ
1 . تنوع رديف‌هاي لحني و پرده‌هاي مورد استفاده (متناسب با مدت تلاوت) 4 امتیاز 4 امتیاز
2.تنظیم و توزیع آهنگ‌ها بر متن و به‌ويژه پایان عبارات (اندازه‌گیری) 2 امتیاز 4 امتیاز
3.رعایت تکیه‌های صوتی يا نبر صحیح كلمات 4 امتیاز 4 امتیاز
4.ارائه فرود زیبا و منطقی در مقام و محدوده پرده شروع تلاوت 2 امتیاز ـــــ
5.حزن، جاذبه و زيبايي نغمات و پرده‌ها شامل موارد زير: جمعاً ( 8 امتياز ) ( 10 امتياز )
• ميزان تأثير بر مستمعين 2 امتياز 5/2 امتیاز
• استفاده از رديف‌هاي جذاب، زيبا و بديع 2 امتياز 5/2 امتياز
• به‌كارگيري تحريرهاي فني و زيبا 2 امتياز 5/2 امتیاز
• جاذبه پرده‌هاي مورد استفاده در طبقات مختلف صوت 2 امتياز 5/2 امتياز
6.قدرت تنغيم (پردازش نغمات)
6 امتياز 6 امتياز
7.القاي معاني و مفاهيم آيات با استفاده از مهارت لحني(لحن الاداء) 4 امتياز ـــــ
8.انتخاب سرعت مناسب ـــــ 2 امتیاز
ب) موارد كسر امتياز:
رشتۀ قرائت (تحقیق) رشتۀ حفظ
1. ناهمگوني رديف‌ها (افتادن يا بالا رفتن پرده‌ها) هر مورد از 1 تا 2 امتياز منفي هر مورد از 1 تا 2 امتياز منفي
2. تقليد محض در سبک حداكثر تا 2 امتياز منفي حداكثر تا 1 امتياز منفي
3. ناهمگوني و ناهماهنگي صوت و لحن حداكثر تا 1 امتياز منفي حداكثر تا 1 امتياز منفي
4. خروج از مقام يا نغمه و يا انتقال ناهمگون هرمورد 1 تا 2 امتياز منفي هرمورد 1 تا 2 امتياز منفي
5. استفاده از نغمات غيرمتعارف و نامتناسب با شئون تلاوت حداكثر تا 3 امتياز منفي حداكثر تا 3 امتياز منفي
6. خروج از رديف صدا (ناكوكي) هر مورد 25/0 امتياز منفي هر مورد 25/0 امتياز منفي
7. نامطلوب بودن تحريرها (لغزش و سُرخوردگي) هر مورد 25/0 امتياز منفي هر مورد 25/0 امتياز منفي
8. تكلّف و فشار در اجراي نغمات هر مورد 5/0 امتياز منفي هر مورد 1 امتياز منفي
9. عدم رعايت عرفي مكث بين آيات هر مورد 5/0 امتياز منفي
10. عدم توازن در سرعت تلاوت هر مورد 5/0 امتياز منفي هر مورد 5/0 امتياز منفي
11. تكرار بي‌مورد و ملال‌آور رديف‌ها هر مورد 5/0 امتياز منفي هر مورد 5/0 امتياز منفي
12. شروع تلاوت در پرده غيرمتعارف 5/2 امتياز منفي 5/2 امتياز منفي
13. عدم انتخاب پرده مناسب 1 تا 2 امتياز منفي 1 تا 2 امتياز منفي
صحت حفظ(100 امتياز)
1. اشتباه در حركات و حروف (شامل حذف، اضافه و تغيير):
چنانچه حافظ خود فوراً تصحيح كند 5/0 نمره و در غير اين صورت 1 نمره از وي كسر خواهد شد.
تبصره 1:راهنمای حفاظ ،پس از اولين وقف مورد اشتباه را تصحيح و اعلام مي‌نمايد.
تبصره 2: منظور از حرف در اين بخش، حروف الفبا مي‌باشد و كلماتي نظير: ما، عن، مِن كه در دستور زبان عربي حرف تلقي مي‌شوند را شامل نمي‌شود.
تبصره 3: اگر در جابجايي حروف ريشه كلمه تغيير يابد، كسر نمره در بخش كلمه صورت مي‌پذيرد؛ مثلاً كلمه «يعلمون»، «يعملون» خوانده شود.
2. اشتباه در يك كلمه (شامل حذف، اضافه، جابجايي و تغيير):
چنانچه حافظ فوراً تصحيح كند 1 نمره و اگر با تذكر داور تصحيح كند 2 نمره و در صورت عدم تصحيح 3 نمره از وي كسر خواهد شد.
تبصره 4: كلماتي كه در قرآن كريم به صورت تركيبي از حروف و كلمه يا دو يا چند كلمه آمده، يا توجه به رسم‌الخط، يك كلمه محسوب مي‌گردد؛ مانند: فليقاتل، فسيكفيكهم
تبصره 5: هر يك از حروف مقطعه يك كلمه محسوب شده و اختلال در كل يا بعضي از حروف آن، موجب كسر نمره در ستون اشتباه در كلمه مي‌گردد.
3. اشتباه در كلمات (شامل: حذف، اضافه، جابجايي و تغيير):
چنانچه حافظ فوراً تصحيح كند 5/1 نمره و اگر با تذكر داور تصحيح كند 5/2 نمره و در صورت عدم تصحيح، 4 نمره از وي كسر خواهد شد.
تبصره 6: منظور از كلمات، عبارتي بيش از يك كلمه است.
تبصره 7: «بسم الله» در ابتداي سوره‌ها در حكم عبارت است.
4. عدم رعايت ترتيب آيات و جابجايي آنها:
اگر جاافتادگي در حد يك آيه باشد يا انتقال به آيه مشابه يا از آيه مشابه باشد و حافظ فوراً تصحيح كند 2 نمره، اگر با تذكر داور تصحيح شود 3 نمره و در صورت عدم تصحيح 5/4 نمره كسر مي‌شود.
اگر جا افتادگي بيش از يك آيه باشد و حافظ فوراً تصحيح كند 5/2 نمره،
اگر با تذكر داور تصحيح كند 5/3 نمره و در صورت عدم تصحيح 5 نمره كسر مي‌شود.
تبصره 8: منظور از انتقال به آيه يا آيات ديگر فقط در مورد ابتداي آيات بوده و در صورت ايجاد اشتباه در خلال آيه، انتقال محسوب نشده و در ستون كلمات كسر امتياز خواهد شد.
تبصره 9: در كسر امتيازات، آيات كمتر از يك سطر در حكم عبارات هستند.
تبصره 10: چنانچه آيات كوتاه جا افتاده، بيش از يك سطر باشد انتقال به دور محسوب مي‌گردد.
تبصره 11: اگر حافظ، يك آيه بيش از يك سطر را تلاوت نكند و داور راهنماي حفاظ تمام آيه را به او كمك كند، به ازاي هر سطر 4 نمره كسر مي‌شود.
5. مكث و تكرار:
اگر شركت كننده بيش از حد متعارف مكث نمايد يا عبارتي را براي يادآوري حداكثر تا دو بار تكرار نموده و به تلاوت آيه ادامه دهد، براي هر مكث و هر تكرار، 5/0 نمره از وي كسر مي‌شود.
تبصره 12: اگر شركت كننده پس از مكث يا دو بار تكرار، موفق به ادامه تلاوت نشود، داور راهنماي حفاظ مساعدت نموده و علاوه بر كسر نمره مكث و تكرار، حسب نوع كمك، نمره منفي براي حافظ در نظر گرفته مي‌شود.
تبصره 13: اگر در ابتداي تلاوت و طرح سؤال توسط داور ، حافظ سؤال را تشخيص نداده و از داور راهنماي حفاظ براي تشخيص سؤال درخواست تكرار نمايد و يا در حين تلاوت از داور در رابطه با قسمت خوانده شده، تائيد بگيرد يا نام سوره، شماره صفحه يا شماره آيه را از داور راهنماي حفاظ بپرسد به ازاي هر مورد، 5/0 نمره از حافظ كسر خواهد شد.
تبصره 14: در ارتباط با سؤالاتي كه از ابتداي سوره آغاز مي‌شود، داور تنها به ذكر نام سوره اكتفا نموده و ابتداي سوره را قرائت نمي‌كند.
تبصره 15: اگر حافظ پس از طرح سؤال توسط داور ، قرائت خود را شروع نمايد و سپس از داور بخواهد كه مجدداً سؤال را براي وي تكرار كند، در اين صورت كسر امتياز در ستون كلمات انجام خواهد شد.
تبصره 16: اگر برگشت حافظ براي يادآوري قسمت بعد، بيش از يك جمله باشد به ازاي هر نفس قرائت از قبل، 5/0 نمره از وي كسر خواهد شد.
تبصره 17: اگر حافظ پس از مكث، موفق به تلاوت عبارت يا آيه نگردد، در صورت امكان داور راهنماي حفاظ ابتدا كلمه اول را تذكر داده و در صورت تلاوت حافظ، در ستون كلمه، و در صورت عدم يادآوري، عبارت را تلاوت نموده و در ستون كلمات كسر امتياز مي‌نمايد.
تبصره 18: چنانچه حافظ پس از اشتباه و تذكر داور راهنماي حفاظ ، مرتكب اشتباه ديگري در تلاوت شود، صرفاً اشتباه اول ملاك كسر امتياز بوده و در ستون عدم تصحيح همان مورد، لحاظ مي‌گردد.
تجوید و صحت (20 امتیاز)
در این بخش فقط توجه به صحت ادای کلمات و صداها و همچنین مخارج حروف می شود.
در صورت داشتن غلط اعرابی 3- امتیاز کسر می شود که در صورت تصحیح با تجدید نفس 2- امتیاز و در صورت
تصحیح در یک نفس 1- امتیاز کسر می شود. که شامل انلاط کلمه ای نیز می شود.
رعایت نکردن مخارج حروف به ازای هر حرف 1- امتیاز کسر خواهد شد.
وقف و ابتدا (10 امتیاز)
در این بخش به وقف بین جملات دعا توجه می شود و وصل هم زمانی معنا پیدا می کند که فردی با وقف اشتباه بخواهد از جای صحیحی شروع کند.
وقف قبیح 2- امتیاز کسر می کند، وقف نامناسب 1- امتیاز و شروع نامناسب 1- را کسر می کند. همچنین گرفتن نفس در جاهای مختلف قرائت دعا مجاز می باشد. زمان قرائت دعا نباید از 5 دقیقه بیشتر شود که در این صورت به ازای هر 30 ثانیه بیشتر 1- امتیاز کسر می شود.
آیین نامه داوري مسابقات اذان 100 امتیاز
این آیین‌نامه شامل چهار بخش می‌گردد:
الف) صحت و فصاحت الفاظ وعبارات: (20 امتياز):
تذكر: اذكار مستحب قبل و بعد از هر يك از عبارت‌هاي اذان موجب كسر يك امتياز براي هر مورد مي‌شود.
1. رعایت مخارج، صفات و احکام متعارف 10 امتیاز
2. رعایت میزان کشش حرکات کوتاه 5 امتیاز
3. رعایت وقف و وصل عبارات (مطابق عرف موجود) 5 امتیاز
ب) صوت (35 امتیاز )
1. مساحت (ارتفاع) 7 امتیاز
2. طنین ( زيبايي و جاذبه ) 8 امتیاز
3. شدت (قوت و رسايي) 6 امتیاز
4. انعطاف ( توانايي در سرعت انتقال درجات و پرده ها) 7 امتیاز
5. تحریر 4 امتیاز
6. استفاده مطلوب و هنرمندانه از صوت 3 امتیاز
ج) لحن 35 امتیاز
1. بکارگیری تحریرهای فنی و زیبا 4 امتیاز
2. برخورداری از شروع و پایان مناسب 5 امتیاز
3. قرینه سازی در بندهای زوج (تکبیرات، تشهدات، حیّ علی ....) 5 امتیاز
4. انتخاب سرعت مناسب و رعایت یکنواختی آن در طول اجرا 4 امتیاز
5.رعایت تکیه‌های صوتی صحیح 5 امتیاز
6. رعایت همگونی نغمات و پرده‌ها 4 امتیاز
7. ابداع و نوآوری (مشروط به برخورداری از کیفیت قابل قبول) 8 امتیاز
د) اجرای ممتاز (میزان تاثیر اجرا بر مستمعین ) 10 امتیاز
***
این آئین نامه تحت نظر دارالقرآن مرکز اسلامی امام علی (ع) تهیه شده است.
----
تاریخ نشر: 07-09-2017